Συντάξεις: Τα αναδρομικά από τις περικοπές σε επικουρικές – Δώρα ανά Ταμείο

Παράθυρο για πληρωμές αναδρομικών στους συνταξιούχους με νομοθετική ρύθμιση τουλάχιστον για την επιστροφή μειώσεων 11 μηνών στις επικουρικές συντάξεις θα ανοίξει με την απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, ενώ μεγάλες είναι οι πιθανότητες να επαναβεβαιωθούν και οι διεκδικήσεις αναδρομικών για τα Δώρα στις επικουρικές συντάξεις, που είναι και το επίμαχο ζήτημα.

Αν οι δικαστές του ΑΕΔ αποφασίσουν να μπουν στην ουσία της υπόθεσης, τότε το μόνο θέμα πάνω στο οποίο θα κληθούν να αποφασίσουν θα αφορά τα Δώρα στις επικουρικές συντάξεις και αν η περικοπή τους είναι αντισυνταγματική για όλους τους συνταξιούχους, όπως έχει κρίνει το ΣτΕ, ή αν νομίμως περικόπηκαν τα Δώρα επικουρικών, όπως έκρινε ο Αρειος Πάγος όσον αφορά στους συνταξιούχους της Τραπέζας της Ελλάδος.

Επί της ουσίας, αν το ΑΕΔ κάνει αποδεκτή τη θέση του Αρείου Πάγου, ότι δηλαδή καλώς καταργήθηκαν τα Δώρα από τις επικουρικές συντάξεις του πρώην Ταμείου Προσωπικού (και νυν Οργανισμού Ασφάλισης) της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), τότε θα πρέπει να πάρει θέση για το αν η περικοπή των Δώρων είναι συνταγματική ή όχι και για τις επικουρικές συντάξεις όλων των άλλων Ταμείων (ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, Δημοσίου κ.ά.).

Το ενδεχόμενο αυτό συγκεντρώνει πολύ λίγες πιθανότητες, καθώς από την εισήγηση του ΑΕΔ προκύπτει ότι η υπόθεση των Δώρων είναι διαφορετική για τους συνταξιούχους της ΤτΕ, διότι είχαν λιγότερες περικοπές από τους υπόλοιπους συνταξιούχους (σ.σ.: εξαιρέθηκαν από τις μειώσεις 10%, 15% και 20% του νόμου 4152/2012).

Το Δικαστήριο, με βάση την εισήγηση, φαίνεται πως κινείται περισσότερο στη γραμμή της ουδετερότητας. Αυτό σημαίνει ότι οι περικοπές των Δώρων θα μείνουν αντισυνταγματικές για το σύνολο των συνταξιούχων και, άρα, οι διεκδικήσεις τους δεν ακυρώνονται, ενώ για τους συνταξιούχους της ΤτΕ η περικοπή των Δώρων θα θεωρηθεί συνταγματική διότι -κατά τον Αρειο Πάγο- οι εν λόγω συνταξιούχοι δεν είχαν όλες τις μειώσεις που προέβλεπαν οι μνημονιακοί νόμοι, ενώ οι υπόλοιποι συνταξιούχοι δεν γλίτωσαν καμία από τις περικοπές.

Η κυβέρνηση, πριν έρθουν τα αναδρομικά στο ΑΕΔ, είχε ξεκαθαρίσει ότι όσοι έχουν προσφύγει στα δικαστήρια θα πάρουν τις επιστροφές που διεκδικούν με βάση τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Η αυτονόητη αυτή δήλωση όμως δεν θα έχει κανένα νόημα, αν το ΑΕΔ επαναβεβαιώσει ότι οι περικοπές είναι αντισυνταγματικές, καθώς δεν θα υπάρχει κανένα άλλοθι στην κυβέρνηση που να την εμποδίζει να τερματίσει την πολύχρονη ταλαιπωρία των συνταξιούχων με πληρωμές αναδρομικών που όφειλε να έχει τακτοποιήσει ήδη από το 2020.

Προσφυγές έχουν καταθέσει 370.000 συνταξιούχοι. Υπάρχουν όμως άλλοι 900.000 συνταξιούχοι με τις ίδιες περικοπές, χωρίς αγωγές. Σε αυτούς, ο νόμος δεν αναγνωρίζει τίποτε, γιατί οι αγωγές έπρεπε να είχαν ασκηθεί ως τον Ιούλιο του 2020 και όσοι έχασαν την προθεσμία δεν μπορούν να το πράξουν εκ των υστέρων.

Το παράθυρο που ανοίγει μετά την απόφαση του ΑΕΔ είναι ότι η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να εξετάσει το σενάριο πληρωμών με νομοθετική ρύθμιση, για να σταματήσει η ταλαιπωρία των συνταξιούχων.

Ηδη, το υπουργείο Εργασίας εξετάζει πόσοι συνταξιούχοι έχουν εκκρεμείς δίκες με αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020, ώστε να υπολογιστεί το ποσό -κατ’ εκτίμηση- των αναδρομικών που δικαιούνται, ενώ μετά την απόφαση του ΑΕΔ θα έρθει στο τραπέζι και η αναζήτηση νομοθετικής λύσης για τον τερματισμό των δικών και την επιστροφή των αναδρομικών στους συνταξιούχους.

Ο λογαριασμός των αναδρομικών για λίγους και για πολλούς

Ο λογαριασμός για τις πληρωμές των αναδρομικών ετοιμάζεται στο υπουργείο Εργασίας. Το ποσό για επιστροφές μειώσεων και Δώρων 11 μηνών για επικουρικές για τους 370.000 συνταξιούχους με προσφυγές δεν ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ. Αν μπουν και τα Δώρα των κύριων συντάξεων για τους 370.000 συνταξιούχους, τότε ο λογαριασμός ανεβαίνει στα 750 εκατ. ευρώ. Αν η κυβέρνηση αποφασίσει ότι θα πρέπει να επιστραφούν οι περικοπές από Δώρα και σε όσους δεν άσκησαν προσφυγή, τότε ο λογαριασμός ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ, και μπορεί να πληρωθεί μόνον σε δόσεις. Ενα άλλο ενδεχόμενο είναι να πληρωθούν όλες οι διεκδικήσεις που βασίζονται σε δικαστικές προσφυγές και για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης οι συνταξιούχοι που δεν έχουν προσφύγει στα δικαστήρια να πληρωθούν ένα εφάπαξ ποσό (π.χ. 800 ευρώ). Σε αυτή την περίπτωση το συνολικό κόστος των αναδρομικών δεν ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ και μπορεί να αποπληρωθεί σε δόσεις τριών έως πέντε ετών.

Τι ποσά διεκδικούν οι συνταξιούχοι

Τα αναδρομικά από επικουρικές και Δώρα επικουρικής σύνταξης, ανάλογα με το Ταμείο στο οποίο ανήκουν οι συνταξιούχοι, διαμορφώνονται ενδεικτικά ως εξής:

*Για συνταξιούχους ΙΚΑ, τα αναδρομικά είναι από 410 ευρώ ως 2.372 ευρώ.

*Για συνταξιούχους από Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών, τα αναδρομικά είναι από 1.111 ευρώ ως 4.004 ευρώ.

*Για συνταξιούχους Δημοσίου, τα αναδρομικά είναι από 668 ευρώ ως 2.604 ευρώ.

*Για συνταξιούχους λοιπών επικουρικών ταμείων (δικηγόρων, εμποροϋπαλλήλων, αρτοποιών κ.ά.), τα αναδρομικά είναι από 1.242 ευρώ ως 2.399 ευρώ.

*Για συνταξιούχους ΝΑΤ, αναδρομικά μόνον για τη μείωση επικουρικής από το νόμο 4093 και τα Δώρα επικουρικής από 503 ευρώ ως 1.985 ευρώ.

Τα δικαστήρια συνεχίζουν να εκδίδουν αποφάσεις για αναδρομικά βάσει δικαστικών διεκδικήσεων, τα οποία επιστρέφονται με τους ανάλογους τόκους.

Πρόσφατα, το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» αποκάλυψε δύο τέτοιες αποφάσεις, την 4193/2024, που εκδόθηκε από το 30ό Μονομελές Πρωτοδικείο Αθήνας και δημοσιεύτηκε στις 29 Μαρτίου 2024, και την 4493/2024 από το 15ο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθήνας, που δημοσιεύτηκε στις 5 Απριλίου 2024.

Το ενδιαφέρον των δύο αποφάσεων είναι ότι επιδικάζουν αναδρομικά επικουρικών συντάξεων σε ομαδική αγωγή συνταξιούχων του Δημοσίου χωρίς να περιμένουν την απόφαση του ΑΕΔ. Ο λόγος που γίνεται αυτό είναι επειδή οι επιστροφές μειώσεων 11 μηνών στις επικουρικές δεν επηρεάζονται από το ΑΕΔ.

Τα αναδρομικά που επιστράφηκαν με τις δύο αποφάσεις έφταναν ως τα 1.941 ευρώ.

Πόσοι συνταξιούχοι έχουν πληρωθεί αναδρομικά από τον ΕΦΚΑ;

Μέχρι στιγμής, στις αρμόδιες υπηρεσίες, βρίσκονται προς εκτέλεση δικαστικές αποφάσεις για περισσότερους από 4.000 συνταξιούχους Ταμείων του ιδιωτικού τομέα για επικουρικές και Δώρα. Ο αριθμός των δικαιούχων θα αυξηθεί κατακόρυφα μόλις εκδοθεί η απόφαση του ΑΕΔ, καθώς πολλά Πρωτοδικεία έχουν αναστείλει την εκδίκαση αναδρομικών για τυπικούς λόγους, ενόσω εκκρεμεί η απόφαση του ΑΕΔ. Το γεγονός και μόνον ότι οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ θα έρθουν αντιμέτωπες με ένα βουνό δικαστικών αποφάσεων για τα αναδρομικά των συνταξιούχων ενέχει κίνδυνο για την εύρυθμη λειτουργία του και για το λόγο αυτόν είναι βέβαιο ότι θα εξεταστεί η πληρωμή αναδρομικών με διαδικασίες-εξπρές.

ΤΑ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ 11 ΜΗΝΩΝ ΓΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ-ΔΩΡΑ ΑΝΑ ΤΑΜΕΙΟ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΙΣ 13 ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ 2016