Ενεργειακό πιστοποιητικό ακινήτων: Δικαιολογητικά έκδοσης, εξαιρέσεις και πρόστιμα

Προαπαιτούμενο για την πώληση ακινήτου είναι το ενεργειακό πιστοποιητικό ακινήτων. Ποια όμως είναι τα δικαιολογητικά για την έκδοση της πράξης, ποια ακίνητα υπόκεινται στις εξαιρέσεις και ποια είναι τα πρόστιμα σε περιπτώσεις έλλειψης του;

Το Ενεργειακό πιστοποιητικό είναι απαραίτητο στις ακόλουθες περιπτώσεις:

Α) Ενεργειακό πιστοποιητικό για μεταβίβαση – πώληση

ΒΡΕΣ ΔΟΥΛΕΙΑ ΕΔΩ

Η υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (ενεργειακό πιστοποιητικό) υφίσταται για πωλήσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων εμβαδού ακόμη και κάτω των 50 τ.μ. Εξαιρούνται οι αποθήκες και οι θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων.

B) Ενεργειακό πιστοποιητικό για ενοικίαση

Η έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (ενεργειακό πιστοποιητικό) είναι υποχρεωτική για ενοικίαση κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων, συνολικού εμβαδού ακόμη και κάτω των 50 τ.μ. (διαμερισμάτων, καταστημάτων, γραφείων κλπ.). Εξαιρούνται οι αποθήκες και οι θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων.

Ποιοι χώροι εξαιρούνται: 

Αναλυτικές διευκρινίσεις δόθηκαν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος σχετικά με το Ενεργειακό Πιστοποιητικό που είναι πλέον υποχρεωτικό να εκδοθεί σε όλες τις περιπτώσεις μίσθωσης ή πώλησης ακινήτων.

Παράλληλα γίνεται γνωστό ότι δεν είναι υποχρεωτικό να εκδοθεί εφόσον αφορά ανανέωση μίσθωσης με τον ίδιο ιδιοκτήτη.

Δίνονται οδηγίες για την νέα υποχρέωση (απο 1ης Ιανουαρίου 2016) σε ακίνητα κάτω των 50 τετραγωνικών μέτρων.

H διευκρινιστική Εγκύκλιος του Υπουργείου Περιβάλλοντος εκδίδεται με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωση σχετικά με την υποχρέωση που προβλέπεται ότι σε κάθε μίσθωση ακινήτου, ο αριθμός πρωτοκόλλου του ΠΕΑ πρέπει να αναγράφεται υποχρεωτικά στην ηλεκτρονική εφαρμογή «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας» της ιστοσελίδας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (www.gsis.gr).

Τι ισχύει για το Ενεργειακό Πιστοποιητικό

Η υποχρέωση ηλεκτρονικής καταχώρησης πληροφοριακών στοιχείων μισθώσεων ακίνητης περιουσίας προβλέπεται από 09.11.2015 -ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής του ν.4342/2015-.

Οι υπόχρεοι οφείλουν να καταχωρούν τα στοιχεία του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) στην ηλεκτρονική εφαρμογή (εφόσον για το μισθωμένο ακίνητο υφίσταται η υποχρέωση έκδοσης ΠΕΑ).

Η εγκυρότητα του Ενεργειακου Πιστοποιητικού μπορεί να επαληθευθεί βάσει του αριθμού πρωτοκόλλου – Α.Π. και του δεκαεξαψήφιου αριθμού ασφαλείας – Α.Α.

Το ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΕΑ κτιρίου ή κτιριακής μονάδας απεικονίζει την ενεργειακή κατάταξη ενός κτιρίου ή κτιριακής μονάδας ώστε να επιτρέπει στους ιδιοκτήτες ή στους ενοικιαστές του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας να συγκρίνουν και να αξιολογούν την ενεργειακή απόδοσή του και ισχύει για 10 έτη από την ημερομηνία έκδοσής του.

Καθώς το ΠΕΑ αφορά στο ακίνητο (κτίριο ή κτιριακή μονάδα) και όχι στα πρόσωπα, δεν απαιτείται η έκδοση νέου ΠΕΑ στο δεκαετές διάστημα ισχύος του εφόσον στο κτίριο ή την κτιριακή μονάδα δεν έχουν υπάρξει μεταβολές οι οποίες να συνιστούν ριζική ανακαίνιση (ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας).

Το ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΕΑ εκδίδεται για κτίριο ή κτιριακή μονάδα κατηγορίας και χρήσης, σύμφωνα με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) και τις Τεχνικές Οδηγίες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΟΤΕΕ) που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση αυτού. Το ΠΕΑ εκδίδεται για κτίριο ή κτιριακή μονάδα και όχι σύμφωνα με την άδεια δόμησης (οικοδομική άδεια), το ιδιοκτησιακό καθεστώς κλπ.

Συνεπώς:

Σε συγκροτήματα κτιρίων (π.χ. διακριτές πτέρυγες) εκδίδεται κατ’ ελάχιστον ένα ΠΕΑ ανά κτίριο.
Σε ιδιοκτησίες που έχουν συνενωθεί λειτουργικά (π.χ. καταστήματα) εκδίδεται ένα ΠΕΑ για το κτίριο ή την κτιριακή μονάδα που έχει προκύψει.
Για μέρος κτιριακής μονάδας (όπως για παράδειγμα επαγγελματικό χώρο εντός κτιριακής μονάδας ή δωμάτιο κατοικίας) δεν εκδίδεται ΠΕΑ, καθώς το μικρότερο τμήμα κτιρίου για το οποίο μπορεί να εκδοθεί ΠΕΑ είναι η κτιριακή μονάδα.
Ως προς τη χρήση (είδος) του ακινήτου:

Κτίριο που έχει περισσότερες της μίας χρήσεις χαρακτηρίζεται ως μικτής χρήσης. Στην περίπτωση αυτή κάθε τμήμα του χαρακτηρίζεται με τη δική του χρήση και εξετάζεται από τον ενεργειακό επιθεωρητή η απαίτηση έκδοσης ΠΕΑ ή μη ξεχωριστά για κάθε χρήση.
Ειδικά στις περιπτώσεις που για τη λειτουργία ενός ενιαίου οργανισμού είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν στο ίδιο κτίριο περισσότερες της μίας χρήσεις, για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά της κύρια χρήσης, τότε το κτίριο χαρακτηρίζεται συνολικά με τη χρήση που κυριαρχεί (π.χ. «νοσοκομείο» για κατάστημα εντός νοσοκομείου, «ξενοδοχείο» για εστιατόριο εντός ξενοδοχείου). Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση κτιρίου με ενιαία χρήση, δεν απαιτείται η έκδοση ΠΕΑ για κάθε επιμέρους κτιριακή μονάδα αυτού, αλλά η πιστοποίηση των κτιριακών μονάδων του μπορεί να βασίζεται στην πιστοποίηση ολόκληρου του κτιρίου (π.χ. σε πολυώροφο κτίριο με κτιριακές μονάδες – διαμερίσματα με χρήση κατοικίας, το ΠΕΑ της πολυκατοικίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ΠΕΑ για κάθε κατοικία -διαμέρισμα).
Ποιοι εξαιρούνται

Ποιοι χώροι εξαιρούνται από την έκδοση ΠΕΑ:

-μνημεία (τα αρχαία ακίνητα, συνεπώς, για κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα ή για κτίρια που ευρίσκονται εντός χαρακτηρισμένων ιστορικών τόπων ή παραδοσιακών οικισμών -απαιτείται η έκδοση ΠΕΑ, εφόσον τα κτίρια αυτά δεν αποτελούν μνημεία.)
κτίρια χρησιμοποιούμενα ως χώροι λατρείας (γνωστής θρησκείας)
-βιομηχανικές εγκαταστάσεις, βιοτεχνίες, εργαστήρια (Κτίρια ή κτιριακές μονάδες που στεγάζουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια, παρασκευαστήρια, υπηρεσίες με σημαντικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό.)
-προσωρινής χρήσης κτίρια των οποίων η διάρκεια χρήσης δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη (Κτίρια που τοποθετούνται και απομακρύνονται σε λυόμενα μέρη, δεν απαιτούν εκτεταμένη -υποδομή και μόνιμη εγκατάσταση συλλογής αποβλήτων. π.χ. container – isobox, τολ κλπ)
αποθήκες, κτίρια αγροτικών χρήσεων και αγροτικά κτίρια πλην κατοικιών (κτίρια ή κτιριακές μονάδες που χρησιμοποιούνται για αποθήκευση αγαθών, φύλαξη αντικειμένων ή στέγαση ζώων.) στ) χώροι στάθμευσης οχημάτων και πρατήρια υγρών καυσίμων (κτίρια ή κτιριακές μονάδες που χρησιμοποιούνται για τη στάθμευση οχημάτων ή για πρατήρια υγρών καυσίμων ή για πλυντήρια αυτοκινήτων.)
-μεμονωμένα κτίρια με συνολική ωφέλιμη επιφάνεια, ήτοι μικτή επιφάνεια δαπέδων των κλειστών στεγασμένων χώρων του κτιρίου που προορίζονται για την εξυπηρέτηση των αναγκών της κύριας χρήσης του, μικρότερη από πενήντα τετραγωνικά μέτρα (50 τ.μ.).

Σε κάθε περίπτωση, δεν εκδίδεται ΠΕΑ σε κατηγορίες κτιρίων που η κατανάλωση ενέργειας δεν αποσκοπεί στη ρύθμιση των εσωτερικών κλιματικών συνθηκών -προκειμένου να διασφαλιστεί η άνεση των χρηστών τους- και, ως εκ τούτου, δε νοούνται ως κτίρια κατά την έννοια του ν.4122/2013.

Συνεπώς, σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει διαμορφωμένο κέλυφος δεν εκδίδεται ΠΕΑ (π.χ. σε ημιτελή, ασκεπή ή εγκαταλελειμμένα κτίρια ή κτιριακές μονάδες).

Πρόστιμα από 1.000 έως 10.000 ευρώ

Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση μη έκδοσης ΠΕΑ επιβάλλεται πρόστιμο σε βάρος του κατά νόμο υπόχρεου από χίλια (1.000) έως δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ.

Ως υπόχρεος νοείται ο ιδιοκτήτης του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας ή ο διαχειριστής του κτιρίου ως εντολοδόχος των ιδιοκτητών.

Η έκδοση ΠΕΑ είναι υποχρεωτική (εφόσον δεν υφίσταται ισχύον ΠΕΑ) -μεταξύ άλλων- «κατά τη μίσθωση σε νέο ενοικιαστή κτιρίου ή κτιριακής μονάδας». Περαιτέρω, κατά την πώληση ή μίσθωση κτιρίων ή κτιριακών μονάδων, επιδεικνύεται από τον ιδιοκτήτη το ΠΕΑ ή αντίγραφό του, στον υποψήφιο νέο αγοραστή ή ενοικιαστή και παραδίδεται αυτό στο νέο αγοραστή ή ενοικιαστή».

Περαιτέρω, η ως άνω υποχρέωση υφίσταται από 09.01.2011 και εφαρμόζεται:

– από 09.01.2011 κατά τη νέα μίσθωση κτιρίων και
– από 09.12.2011 κατά τη νέα μίσθωση κτιριακών μονάδων.

Ως μίσθωση ακινήτου νοείται η σύμβαση με την οποία ο εκμισθωτής αναλαμβάνει την υποχρέωση να παραχωρήσει τη χρήση του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας (μίσθιο) στον μισθωτή και ο μισθωτής να καταβάλει το συμφωνημένο τίμημα ως μίσθωμα για όσο χρόνο διαρκεί η μισθωτική σχέση.

Η ύπαρξη και διάθεση του ΠΕΑ κατά τη μίσθωση επιβεβαιώνεται με την καταχώρηση των στοιχείων του στη Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας, η οποία είναι υποχρεωτική από 09.11.2015.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, υφίσταται υποχρέωση ύπαρξης ισχύοντος ΠΕΑ και καταχώρησης των στοιχείων του στην ηλεκτρονική εφαρμογή της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας εφόσον συντρέχουν αθροιστικά τα ακόλουθα:

-απαιτείται, από τη νομοθεσία, η έκδοση ΠΕΑ πρόκειται για κατάρτιση νέας σύμβασης μίσθωσης σε νέο μισθωτή που εγκαθίσταται για πρώτη φορά στο μίσθιο και η υποβολή της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας (και όχι η ημερομηνία σύνταξης τυχόν συμφωνητικού μίσθωσης) έγινε από την 9η Νοεμβρίου 2015 και έπειτα.
Συνεπώς, η ως άνω υποχρέωση δεν υφίσταται:

-σε περίπτωση ανανέωσης ή παράτασης της σύμβασης μίσθωσης καθώς για το ίδιο ακίνητο εξακολουθεί να είναι ίδιος ο μισθωτής,
-όταν, για οποιοδήποτε λόγο, γίνει μεταβίβαση της σύμβασης μίσθωσης (π.χ. σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχειρήσεων).

Επισημαίνεται ότι, οι υπόχρεοι οφείλουν σε διάστημα τεσσάρων (4) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της παρούσας να εκδώσουν (εφόσον δεν έχουν ήδη εκδώσει) και να συμπληρώσουν τα στοιχεία του ΠΕΑ στα σχετικά πεδία της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας.

Τέλος, σε μισθωμένες κτιριακές μονάδες με συνολική ωφέλιμη επιφάνεια μικρότερη από πενήντα τετραγωνικά μέτρα (50τ.μ.), για τις οποίες η έκδοση ΠΕΑ κατέστη υποχρεωτική από 01.01.2016, δεν υφίσταται υποχρέωση ύπαρξης ισχύοντος ΠΕΑ και καταχώρησης των στοιχείων του στην ηλεκτρονική εφαρμογή της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας εφόσον:

η ημερομηνία σύνταξης του έγγραφου συμφωνητικού μίσθωσης, όπως αυτή καταχωρείται στο πεδίο «Ημερομηνία σύνταξης συμφωνητικού» της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας, είναι προγενέστερη της 1ης Ιανουαρίου 2016 ή
η ημερομηνία υποβολής της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας, είναι προγενέστερη της 1ης Ιανουαρίου 2016, σε περίπτωση που δεν έχει συνταχθεί ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης.