Κίνδυνος υπερφορολόγησης οικονομικά ασθενών μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών και ανέργων από τις διατάξεις για το “πλαστικό χρήμα”.

Tον κίνδυνο να κληθούν να πληρώσουν το 2018 απρόσμενα υψηλούς φόρους εισοδήματος αντιμετωπίζουν εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτοί, συνταξιούχοι, αγρότες, άνεργοι, περιστασιακά απασχολούμενοι ακόμη και άποροι πολίτες, εξαιτίας μιας παγίδας την οποία κρύβουν οι διατάξεις του νόμου 4446/2016 που προβλέπουν την υποχρέωσή τους να καλύπτουν με δαπάνες εξοφληθείσες είτε δια “πλαστικού” ή “ηλεκτρονικού” χρήματος ποσοστά από 10% έως και 18,75% του ετησίου εισοδήματός τους.

Η παγίδα έγκειται στο γεγονός ότι το 2018, κατά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβληθούν για το 2017, σε πολλές από τις περιπτώσεις των φορολογουμένων αυτών, το συνολικό ετήσιο φορολογητέο εισόδημα το οποίο θα ληφθεί υπόψη για τον προσδιορισμό του ποσού της δαπάνης που πρέπει να έχει καλυφθεί με ηλεκτρονικές πληρωμές δεν θα είναι το πραγματικό δηλωθέν εισόδημα αλλά ένα πολύ υψηλότερο ποσό, το οποίο θα έχει προσδιοριστεί με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.

ΒΡΕΣ ΔΟΥΛΕΙΑ ΕΔΩ

Το υπουργείο Οικονομικών, με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 4446/2016 που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, θέσπισε ισχυρά κίνητρα για τη χρησιμοποίηση των χρεωστικών, των πιστωτικών καρτών και της ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking) στις καθημερινές συναλλαγές των πολιτών οι οποίοι αποκτούν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή αγροτικές δραστηριότητες. Στόχος του υπουργείου ήταν οι πολίτες αυτοί, οι οποίοι αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων φορολογουμένων, να υποχρεωθούν να χρησιμοποιούν περισσότερο τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και λιγότερο τα μετρητά στις καθημερινές τους συναλλαγές ώστε οι αντισυμβαλλόμενοί τους έμποροι και ελεύθεροι επαγγελματίες να αναγκάζονται να εμφανίζουν όλες σχεδόν τις εισπράξεις τους στις φορολογικές αρχές.

Όμως πίσω από τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 4446/2016 κρύβεται ένας κίνδυνος υπερφορολόγησης για εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες με πενιχρά εισοδήματα, καθώς επίσης και για ανέργους, περιστασιακά απασχολούμενους και γενικά άπορους πολίτες.

Όπως είναι γνωστό, με τις διατάξεις του άρθρου 16 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013) προβλέπεται ότι από τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημα από μισθωτή εργασία εκπίπτει ποσό που φθάνει μέχρι τα επίπεδα των 1.900 έως 2.100 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του φορολογούμενου που έχει αποκτήσει το εισόδημα και ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος αυτού. Επίσης με τις διατάξεις του άρθρου 29 του Κ.Φ.Ε. προβλέπεται το ίδιο δικαίωμα και για το εισόδημα από αγροτικές δραστηριότητες εφόσον αυτό αποκτάται από κατά κύριο επάγγελμα αγρότη.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 4446/2016, που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, oι φορολογούμενοι οι οποίοι αποκτούν εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, για να δικαιούνται της ετήσιας έκπτωσης φόρου έως 1.900-2.100 ευρώ υποχρεούνται να πραγματοποιήσουν δαπάνες συνολικού ύψους από 10% έως και 18,75% του συνολικού “ετησίου φορολογητέου εισοδήματος” του έτους 2017, με πλαστικό χρήμα ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

Ως “ετήσιο φορολογητέο εισόδημα” για τον υπολογισμό του απαιτούμενου ποσού δαπανών το οποίο θα πρέπει να καλυφθεί είτε με πληρωμές σε “πλαστικό” ή “ηλεκτρονικό” χρήμα θα λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ:

(α) του συνολικού δηλούμενου “ετήσιου εισόδηματος” από μισθωτές υπηρεσίες για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους ή από αγροτικές δραστηριότητες για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες

και

(β) του προσδιοριζόμενου βάσει τεκμηρίων διαβίωσης το οποίο φορολογείται επίσης με βάση την κλίμακα φορολογίας των μισθωτών και των συνταξιούχων.

2) Σε κάθε περίπτωση μη κάλυψης του απαιτούμενου ποσού δαπάνης με τέτοιου είδους μέσα πληρωμής, ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται με επιπλέον φόρο 22% επί του «ακάλυπτου» ποσού.

3) Εξαιρούνται από την υποχρέωση πληρωμής των δαπανών με “πλαστικό χρήμα” ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα οι συνταξιούχοι ηλικίας 70 ετών ή μεγαλύτερης, καθώς και οι ανάπηροι κατά ποσοστό 80% και άνω. Όμως κι αυτές οι κατηγορίες φορολογουμένων υποχρεούνται να καλύπτουν τα παραπάνω ποσοστά του ετησίου εισοδήματός τους με δαπάνες πληρωθείσες με μετρητά, προσκομίζοντας και τις σχετικές αποδείξεις λιανικών συναλλαγών.

Βάσει των παραπάνω, είτε στην περίπτωση που το δηλωθέν εισόδημα είναι μεγαλύτερο του τεκμαρτού, δηλαδή αυτού που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, είτε στην περίπτωση που το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος, ο υπολογισμός του φόρου θα γίνεται με έκπτωση, από τον αναλογούντα – βάσει της κλίμακας της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του Κ.Φ.Ε. – φόρο, ενός ποσού που μπορεί να φθάνει μέχρι τα 1.900 – 2.100 ευρώ. Η έκπτωση του ποσού αυτού θα υπολογίζεται όμως μόνο υπό την προϋπόθεση της κάλυψης του απαιτούμενου ποσοστού “ετησίου φορολογητέου εισοδήματος” με δαπάνες εξοφληθείσες είτε με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής είτε με μετρητά.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 34 και της παραγράφου 35Α του άρθρου 72 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, με βάση την κλίμακα φορολογίας των μισθωτών και των συνταξιούχων της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του Κ.Φ.Ε. υπολογίζεται ο φόρος επί του τεκμαρτού εισοδήματος που προκύπτει στις περιπτώσεις:

– απόρων πολιτών, με μηδενικό πραγματικό εισόδημα

– φορολογουμένων με εισόδημα μόνο από κεφάλαιο (από τόκους, ακίνητα κ.λπ.) ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, εφόσον το τεκμαρτό εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ

– ανέργων πολιτών που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο του Ο.Α.Ε.Δ.

– φορολογουμένων με ετήσιο πραγματικό εισόδημα κάτω των 6.000 ευρώ από περιστασιακή απασχόληση (άνεργοι, φοιτητές, νοικοκυρές κ.λπ.) και ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα κάτω των 9.500 ευρώ.

Σε όλες λοιπόν τις περιπτώσεις φορολογουμένων μισθωτών, συνταξιούχων, κατά κύριο επάγγελμα αγροτών και εισοδηματιών με πάρα πολύ χαμηλά εισοδήματα, καθώς και στις περιπτώσεις ανέργων, απόρων και περιστασιακά απασχολούμενων, κατά τις οποίες το πραγματικό εισόδημα είναι πάρα πολύ χαμηλό και προκύπτει πολύ πιο υψηλό τεκμαρτό εισόδημα, το ποσό των δαπανών που θα πρέπει να έχει εξοφληθεί με “πλαστικό χρήμα” ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής θα υπολογίζεται με βάση το τεκμαρτό εισόδημα, δηλαδή με βάση το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα το οποίο προκύπτει από την εφαρμογή των διατάξεων για τα τεκμήρια διαβίωσης.

Οι φορολογούμενοι αυτών των περιπτώσεων θα πρέπει, συνεπώς, να μεριμνήσουν ώστε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2017 να έχουν εξοφλήσει με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής προσωπικές δαπάνες συνολικής αξίας από 10% έως και 18,75% επί του υψηλότερου τεκμαρτού κι όχι του χαμηλότερου πραγματικού φορολογητέου εισοδήματός τους, για να κατοχυρώσουν την έκπτωση φόρου και να αποφύγουν την πληρωμή του “πέναλτυ” του 22%.

Για να γίνουν καλύτερα αντιληπτά τα παραπάνω, παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:

1) Εάν ένας μισθωτός ή κατά κύριο επάγγελμα αγρότης δηλώσει για το 2017 ετήσιο ατομικό εισόδημα 10.000 ευρώ, αλλά το εισόδημα που θα προσδιοριστεί γι’ αυτόν με βάση τα τεκμήρια είναι 17.000 ευρώ, τότε το συνολικό ποσό των δαπανών που πρέπει να έχει καλύψει με τη χρήση χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής δεν θα υπολογιστεί με βάση το δηλούμενο εισόδημα των 10.000 ευρώ, αλλά με βάση το μεγαλύτερο ποσό του τεκμαρτού εισοδήματος των 17.000 ευρώ. Έτσι, στην περίπτωση αυτή, το ποσό δαπανών που θα πρέπει να καλυφθεί με “πλαστικό” ή “ηλεκτρονικό” χρήμα δεν θα είναι 1.000 ευρώ (το 10% των 10.000 ευρώ), αλλά 2.050 ευρώ (το 10% των 10.000 ευρώ συν το 15% των επόμενων 7.000 ευρώ του ετησίου τεκμαρτού εισοδήματος).

Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος όμως θεωρώντας ενδεχομένως ότι θα ληφθεί υπόψη το πραγματικό του εισόδημα μπορεί να αρκεστεί στην πληρωμή με “πλαστικό” ή “ηλεκτρονικό” χρήμα μόνο των 1.000 ευρώ και να αφήσει “ακάλυπτο” το ποσό των 1.050 ευρώ που υπολείπεται μέχρι τα 2.050 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή το εκκαθαριστικό που θα του σταλεί για την φορολογική δήλωση που θα υποβάλει το 2018 (για το έτος 2017) θα περιλαμβάνει μια δυσάρεστη έκπληξη: την βεβαίωση επιπλέον ποσού φόρου εισοδήματος ίσου με το 22% του “ακάλυπτου” ποσού των 1.050 ευρώ, δηλαδή τον καταλογισμό επιπλέον φόρου 231 ευρώ (22% Χ 1.050 ευρώ) ως “πέναλτυ” για τη μη κάλυψη όλου του απαιτούμενου ποσού δαπάνης των 2.050 ευρώ με “πλαστικό” ή “ηλεκτρονικό” χρήμα.

Μάλιστα, η απρόβλεπτη πρόσθετη επιβάρυνση δεν θα σταματήσει στο ύψος των 231 ευρώ αν ο φορολογούμενος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. Κι αυτό διότι στην περίπτωση αυτή θα κληθεί να καταβάλει επί του πρόσθετου ποσού φόρου εισοδήματος των 231 ευρώ και προκαταβολή φόρου με συντελεστή 100%, δηλαδή άλλα 231 ευρώ επιπλέον, με συνέπεια η συνολική του πρόσθετη χρέωση να φθάσει τελικά στα 462 ευρώ.

2) Ένας άπορος, άγαμος, με μηδενικό εισόδημα, ο οποίος διαμένει σε δωρεάν παραχωρηθέν διαμέρισμα 60 τ.μ. (όχι ως “φιλοξενούμενος”) μπορεί να νομίζει ότι φέτος δεν χρειάζεται να πραγματοποιήσει καμία δαπάνη με “πλαστικό” ή “ηλεκτρονικό” χρήμα, αφού δεν έχει εισόδημα. Όμως στην πραγματικότητα θα χρειαστεί να πραγματοποιήσει δαπάνες με “πλαστικό” ή “ηλεκτρονικό” χρήμα συνολικού ύψους 540 ευρώ, καθώς το 2018 η Εφορία, κατά την εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης, θα τού προσδιορίσει για το 2017 ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 5.400 ευρώ! Το εισόδημα αυτό θα προκύψει με βάση το ελάχιστο τεκμήριο των 3.000 ευρώ που προβλέπεται για τον άγαμο καθώς επίσης και με βάση το τεκμήριο του σπιτιού το οποίο ανέρχεται σε 2.400 ευρώ. Συνεπώς, αν δεν λάβει υπόψη του το τεκμαρτό εισόδημα των 5.400 ευρώ ο συγκεκριμένος φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει φόρο εισοδήματος 118,80 ευρώ, ο οποίος θα αντιστοιχεί στο 22% του “ακάλυπτου” ποσού των 540 ευρώ.

Η νέα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων

Κλιµάκιο εισοδήµατος (ευρώ)Φορολογικός συντελεστής %Φόρος κλιµακίου (ευρώ)Σύνολο
Εισοδήµατος

(ευρώ)

Φόρου

(ευρώ)

20.00022%4.40020.0004.400
10.00029%2.90030.0007.300
10.00037%3.70040.00011.000
Υπερβάλλον45%

Σημείωση: Για εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις καθώς και για εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες μέχρι 20.000 ευρώ, ο φόρος που προκύπτει με την παραπάνω κλίμακα μειώνεται κατά ένα σταθερό ποσό έκπτωσης φόρου κλιμακούμενο από 1.900 έως 2.100 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων. Για εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις από 20.001 έως 220.000 ευρώ, το ποσό της έκπτωσης φόρου των 1.900-2.100 ευρώ μειώνεται κατά 10 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ ετησίου εισοδήματος μέχρι μηδενισμού στο επίπεδο εισοδήματος άνω των 220.000 ευρώ.

ΤΙ ΠΟΣΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΤΗΣΙΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΜΕ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΣΕ ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ Ή ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΜΙΣΘΩΤΟΙ, ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ 1Η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017

ΕΤΗΣΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

ΑΠΟ ΜΙΣΘΟΥΣ, ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ή ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ

ΠΟΣΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΜΕ ΔΑΠΑΝΕΣ (*)ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΜΕ ΔΑΠΑΝΕΣ

(*)

100010010,00%
200020010,00%
300030010,00%
400040010,00%
500050010,00%
600060010,00%
700070010,00%
800080010,00%
900090010,00%
10000100010,00%
11000115010,45%
12000130010,83%
13000145011,15%
14000160011,43%
15000175011,67%
16000190011,88%
17000205012,06%
18000220012,22%
19000235012,37%
20000250012,50%
21000265012,62%
22000280012,73%
23000295012,83%
24000310012,92%
25000325013,00%
26000340013,08%
27000355013,15%
28000370013,21%
29000385013,28%
30000400013,33%
31000420013,55%
32000440013,75%
33000460013,94%
34000480014,12%
35000500014,29%
36000520014,44%
37000540014,59%
38000560014,74%
39000580014,87%
40000600015,00%
41000620015,12%
42000640015,24%
43000660015,35%
44000680015,45%
45000700015,56%
46000720015,65%
47000740015,74%
48000760015,83%
49000780015,92%
50000800016,00%
51000820016,08%
52000840016,15%
53000860016,23%
54000880016,30%
55000900016,36%
56000920016,43%
57000940016,49%
58000960016,55%
59000980016,61%
600001000016,67%
610001020016,72%
620001040016,77%
630001060016,83%
640001080016,88%
650001100016,92%
660001120016,97%
670001140017,01%
680001160017,06%
690001180017,10%
700001200017,14%
710001220017,18%
720001240017,22%
730001260017,26%
740001280017,30%
750001300017,33%
760001320017,37%
770001340017,40%
780001360017,44%
790001380017,47%
800001400017,50%
810001420017,53%
820001440017,56%
830001460017,59%
840001480017,62%
850001500017,65%
860001520017,67%
870001540017,70%
880001560017,73%
890001580017,75%
900001600017,78%
910001620017,80%
920001640017,83%
930001660017,85%
940001680017,87%
950001700017,89%
960001720017,92%
970001740017,94%
980001760017,96%
990001780017,98%
1000001800018,00%
1500002800018,67%
1600003000018,75%
1700003000017,65%
2000003000015,00%

(*) Δαπάνες αγοράς αγαθών ή παροχής υπηρεσιών εξοφληθείσες με «πλαστικό χρήμα» ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών ή με μετρητά για όσους εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών. Σε περίπτωση μη κάλυψης του απαιτούμενου ποσού κατά περίπτωση, το ακάλυπτο ποσό θα φορολογείται με 22%.
(πηγή) ΒΡΕΣ ΔΟΥΛΕΙΑ ΕΔΩ